وزن های متداولِ شعری در آواز ایرانی .
هر شعر و کلامی با توجه به محتوا و حالتهای عاطفی آن با وزن و ملودی خاصی مطابقت دارد.
در ردیف آوازی نام تعدادی از گوشه ها از حیث #ساختمان_و_فرم، از ساختمانِ وزنیِ و بحرِ شعری گرفته شده است.
یعنی نام بعضی از گوشها ، شعر قابل تلفیق با ملودی را معین میکند. مانند مثنوی، دوبیتی، چهارپاره، رباعی و رَجَز، که به عنوان مثال اشعار فرودسی به خوبی با گوشه #رجز قابل انطباق و خوانش است.
تعدادی از گوشه ها مانند بیات راجع و #مثنوی در دستگا ههای متفاوت میتوانند تکرار شوند ؛ یعنی یک ساختار مشخص و واحد ، در فضای دستگاه یا آوازی دیگر انتقال می یابد و فضا و احساسی متفاوت ایجاد میکند .تعداد این گوشه ها و فرم ها محدود است و در بیشتر گوشه های آوازی در قالب غزل استفاده میشود ؛ یعنی همان غزل خوانی که وزن های متنوع تری را شامل می شود.
این فرم های محدود را می شود با استفاده از درجات مختلف یک دستگاه یا آواز گسترش داد .
به عنوان مثال : میتوان گوشه مثنوی را در درآمد سه گاه مخالف سه گاه یا در گوشه مغلوب اجرا کرد و یا در بقیه آوازها به همین منوال .البته گوشه هایی هم در ردیف موجود است که رابطه مشخصی با خصوصیات ملودی متعلق به خود دارند مانند درآمد ها و اوج ها .
درباره این سایت